Jerzy Rudolf Piast (urodzony w Oławie, 22 stycznia 1595 roku, zmarł we Wrocławiu, 14 stycznia 1653 roku) herb

Syn Joachima Fryderyka Piasta, księcia legnicko-brzeskiego, księcia oławskiego i Anny Marii Ballenstedt Askańskiej, córki Joachima Ernesta Ballenstedt Askańskiego, księcia Anhaltu, księcia Anhalt-Zerbst.

Książę legnicki od 25 marca 1602 roku do 14 stycznia 1653 roku, książe brzeski od 25 marca 1602 roku do 8 maja 1612 roku, książę złotoryjski od 8 maja 1612 roku do 14 stycznia 1653 roku, książę chojnowski od 1616 roku, starosta generalny Śląska od 1621 roku do 1628 roku i od 1641 roku do 14 stycznia 1653 roku.

27 października lub 4 listopada 1614 roku w Dessau poślubił Zofię Elżbietę Ballenstedt Askańską (urodzona w Dessau, 10 lutego 1589 roku, zmarła w Legnicy, 9 lutego 1622 roku), córkę Johanna Jerzego I Ballenstedt Askańskiego, księcia Anhalt-Dessau i Dorothei Mansfeld-Arnstein, córki Jana Alberta VI, hrabiego Mansfeld-Arnstein. 25 listopada 1624 roku poślubił Elżbietę Magdalenę Podiebradównę (urodzona 29 maja 1599 roku, zmarła 4 listopada 1631 roku), córkę Karola II Podiebrada, księcia ziębicko-oleśnickiego, księcia bierutowskiego, hrabiego kłodzkiego, regenta Księstwa legnicko-brzeskiego, starosty generalnego Śląska i Elżbiety Magdaleny Piastówny, córki Jerzego II Piasta, księcia brzeskiego, oawskiego, woowskiego.

Po śmierci ojca w 1602 roku, wraz z jedenastoletnim bratem Janem Chrystianem, wówczas siedmioletni Jerzy Rudolf był jednym z następców tronu. W imieniu małoletnich książąt regencję nad księstwem sprawowała ich matka, Anna Maria. Zanim Jerzy Rudolf objął władzę w części księstwa, w latach 1610-1611 pobierał nauki na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą, gdzie m.in. opanował sztukę komponowania.

W 1612 roku dokonano podziału księstwa legnicko-brzeskiego, w wyniku którego Jerzemu Rudolfowi przypadły rządy w Legnicy i Złotoryi, a od 1616 roku także w Chojnowie. W 1614 roku książę za przykładem swojego brata dokonał konwersji na kalwinizm. W latach 1621-1628, a później w 1641 roku pełnił urząd generalnego starosty na Śląsku.

Podczas wojny trzydziestoletniej Jerzy Rudolf zmuszony był udać się na wygnanie w latach 1633-1648, na skutek zajęcia swoich ziem przez wojska cesarskie Habsburgów. Formalnie jednak sprawował dalej rządy.

Jerzy Rudolf był władcą wszechstronnie wykształconym. Jego muzyczne zainteresowania przejawiły się w gromadzeniu wielu współczesnych mu druków i rękopisów z utworami kompozytorów śląskich oraz wielu kompozytorów niderlandzkich i niemieckich. Książę w pierwszej połowie XVII wieku zgromadził obszerną bibliotekę (Bibliotheca Rudolphina). Jej zalążkiem były druki gromadzone w okresie studiów we Frankfurcie nad Odrą. Wiele cennych druków Jerzy Rudolf przywiózł z podróży, którą odbył w 1613 roku przez Niemcy do Włoch, Szwajcarii i Niderlandów.

W okresie przebudowy zamku w Legnicy księgozbiór, w skład którego wchodziły książki i dzieła oddziedziczone po przodkach, został umieszczony przy kościele Św. Jana. Biblioteka została powiększona o dzieła francuskie i włoskie wzniesione mu w posagu przez jego pierwszą żonę Zofię Elżbietę, księżniczkę von Anhalt. Jerzy Rudolf poślubił ją w 1614 roku w Dessau. Księgozbiór przed wybuchem wojny trzydziestoletniej został skatalogowany. W 1618 roku katalog zawierał 81 pozycji dzieł muzycznych, w 121 woluminach. W 1636 roku biblioteka posiadała 474 woluminy muzyczne. Zapisem właściciela biblioteka została włączona do biblioteki Akademii Rycerskiej w Legnicy. Posiadała wówczas 486 woluminów. W czasie II wojny światowej zbiór został rozproszony. Główny trzon biblioteki został po wojnie przewieziony do Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Jerzy Rudolf zmarł 14 stycznia 1653 roku we Wrocławiu. Pochowany został w Legnicy.


Żródła:

Jerzy Rudolf "Liegnitz.pl"


GEORG RUDOLF von Brieg w "Medievan Lands"; tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk

02-02-2023